Karate Nedir?

Karate, savunma ve karşı saldırı hareketlerinin fiziksel yönleriyle gelişimini arayan bir Japon savaş sanatıdır.
Geleneksel karate eğitiminin temaları, zihinsel ve ahlaki yönleri, bireyin genel iyileşmesini hedeflese de, nihai hedef savaşmak ve kendini savunmadır. Bu eğitim gerekli disiplin ve sürekli çaba ile yoğurulur. Eğer karate nedir sorusu sadece bir cümle ile cevaplanmış olsaydı, en uygun yanıt “ilk saldıran olma” şeklinde olabilir. Bu, 1922’de Japonya’ya karate getiren ve modern karatenin babası olarak kabul edilen Okinawan Gichin Funakoshi’nin (1868-1957) bir cevabıdır.

Karate kelimesi iki kanji (Çince karakter) birleşimidir: boş, boş anlamına ve te, el anlamına gelir; Böylece karate “boş el” anlamına gelir. Karate-do, “yol / yol” anlamına gelen “-do” son ekini (“daw” olarak telaffuz edilir), karate’yi, kendini savunma uygulamalarının ötesine geçen yaşam biçimi olarak ima eder. Geleneksel karate-do’da, bir kişi rekabet etmeli ve kendisine karşı üstünlük sağlamak için çaba göstermelidir.
Bugün Japonya’da dört ana karate stili var: Shotokan, Goju-ryu, Shito-ryu ve Wado-ryu. Shotokan, asla Gichin Funakoshi’nin bir stili olarak tarif edilmemesine rağmen, yine de onun stili gibi kabul edilmiştir. Aslında Shotokan, Funakoshi’nin gençliğinde yazdığı şiirleri imzalamak için kullandığı kalem adından sonra seçilen dojo’nun adıydı.

Karate-Do

Karate-do, ellerin ve ayakların sistemli olarak eğitimleri sonucunda, beklenmedik saldırıların savuşturulmasında gerçek bir silah etkisi yaratabilecek güçte olan silahsız savunma şeklidir. Kazananın ve kaybedenin kim olduğuna karar vermek nihai amaç değildir. Karate-do karakterin, eğitim yoluyla geliştirilmesini amaçlayan bir mücadele sanatıdır.

Karate-do nihai amacı olarak kazanmayı değil çalışma ve eğitim sonucu tecrübe birikimine sahip olarak karakter mükemmeliyetine erişmeyi hedef alan bir martial sanattır. Aynı zamanda güç ve sistematik çalışma sayesinde her biri etkili ve güçlü silah haline gelen vücudun her bölümünün tümünü kullanmak suretiyle yapılan, bir nefis müdafası şeklidir. Karate tüm vücut hareketlerinin bir muvazeneye erişmesi ve bu yolla vücut hareketlerinin bir bütün halinde olgunluk meydana getirmesini amaçlar.

Karate-da’nun büyük hocası Giçin Funakoşi’nin de defalarca belirttiği gibi, bu sanatı takip edebilmek için ilk amaç; ulvi ve tevazu sahibi bir ruh geliştirmektir. Aynı zamanda da, vahşi bir hayvanı tek bir vuruşla durdurabilecek kadar büyük bir güç geliştirilmelidir. Karate-do’nun gerçek bir tatbikçisi olmak ancak ve ancak kişinin ruhsal ve fiziksel yanının mükemmeliğe erişmesiyle mümkündür.

Karate-do bir dövüş biçimidir ancak katılanlara şiddete karşı olma duygusu aşılar. Bir yanlış anlama ya da eksik öğreti sonucu sadece bir dövüş tekniği olarak çalışıldığı zaman karate olmaktan çıkar. Dövüşmeği öğrenmek için karateye ihtiyaç yoktur, sokak dövüş teknikleri de bu iş için yeterlidir. Bir karateka dövüş becerisine mükemmelen sahip olduğu halde gördüğü eğitim ona şiddetten ve dertten kaçınmasını öğretmiştir.

Karate-do geçmiş yıllardan itibaren bütün dünyada popüler olamaya başlayan bir uğraştır. Fakat bu popülerliğin artması ile birlikte ne yazık ki, bazı üzüntü ve pişmanlık verici girişimler ve çabalar da oldu. Bunlardan biri karatenin çin boksuyla karıştırılıp iki adamın birbirlerine kıyasıya vahşice saldırması olarak ve ya müsabıkların ayaklarını da kullanarak bir birleriyle yaptıkları savaş olarak, ya da bir adamın eliyle ayağıyla ve ya kafasıyla kiremitleri kırması olarak görenler vardır. Bunun yanı sıra bazı guruplar karatenin esas amacı olan ahlaki ve ruhsal bakışlara gereken önem vermemelerinden dolayı serbest dövüşe gereğinden fazla önem verilmesi sonucunun doğmasına sebep olurlar. Gerçek karate-do vücut ve ruhu eğiterek hasma saygı duymayı gerektirir, ki bu da yürekten ve tüm enerjiyle aynı zamanda tevazu ile çalışılarak elde edilir.

Karatenin dünya üzerindeki popülaritesinden söz açmışken karatenin sportif yönünde değinmek gerektiğine inanıyorum çünkü ülkemizde olduğu gibi dünya üzerinde milyonları aşan sporcu kitlesi mevcut. Spor karatesinde tarafların yeteneklerini ölçme amacıyla müsabakalar yapılır. Fakat müsabakalarda kazanmaya çok önem vermek gibi bir eğilim vardır ki böyle yapanlar, temel teknikleri çalışmayı ihmal ederek ilk fırsatta serbest dövüşe başlarlar.

Müsabaka kazanmaya çok önem vermek, kişini temel teknikleri kullanmasına ve eğitimine yardımcı olmayacağı gibi aynı zamanda onların orijinal formlarını da bozar. Ayrıca bu bozulma, kişinin güçlü ve etkili bir teknik uygulamasını da engeller. Müsabaka kazanma isteği, temel teknikleri öğrenmedeki ciddiyeti yok edeceğinden zararlıdır. Ayrıca müsabakalarda vahşi bir dayanıklılık ve güç gösterisi yapmayı amaçlamak tamamen istenmeyen bir durumdur. Bu olduğu zaman, rakibe karşı nazik olma gereği unutulur ki bu nezaket karatenin her türlü tanımında yer alan en önemli noktadır.

Eğer karate bir dövüş tekniği olarak çalışılırsa bu pişmanlık duymak için bir sebeptir. Temel teknikler uzun yılların çalışması sonucunda geliştirilmiş ve mükemmelleştirilmiştir. Fakat bu tekniklerin etkili olarak kullanılabilmesi için, bu kendini savunma sanatının ruhsal yanının iyice anlaşılması ve en baskın rolü oynaması gerekir. Eğitim denince, hem vücudun, hem de ruhun eğitimi anlaşılmalıdır.

Karate-Do’nun Faydaları
Zihinsel: Özgüven, disiplin, oto kontrol, kararlılık, sabır, saygı. Konsantrasyon, korku ve endişeleriyle karşılaşabilme ve onu yenebilmek, olaylara karşı soğukkanlılık ve strateji geliştirebilmek.

Bedensel: Sağlık. Esneklik, kondisyon, denge, ritim, vücut koordinasyonu, güçlü ve dayanıklı bir beden.

Sosyal: Karate-do kültür, spor ve sanatı bir arada bulunduran saygı ve sadelik üzerine kurulmuş bir yaşam biçimidir.

Dachi Waza

Karate tekniklerini uygularken tekniğin tam olabilmesi için vücut ağırlığının ağırlık merkezine doğru yayılması ve ağırlığın doğru yönlendirilmesi çok önemlidir. Karatede duruşların temeli, vücut ağırlığının doğru merkeze yerleştirilmesidir. Vücut ağırlık dağılımına tam bir hakimiyet sağlanmalıdır. Bedene yer ve yön değiştirme hareketliliğini kazandırarak rakibe bu şekilde üstünlük sağlamak gibi temelleri geliştirmek için çalışılır. Buna göre atağın başarılı olması için uygun düşen duruş pozisyonlarının iyi kavranılması gerekir.

Atak yaparken savunma yaparken, yön değiştirirken bir duruştan diğer bir duruşa geçilmesi gerekir. Savunma, atak, yön değiştirme ve benzeri değişen şartlara tamamen uyan çeşitli duruş pozisyonları düşünülmüştür. Her değişik duruş pozisyonu geometrik ve mekanik olarak uyumlu olup bütün hareket elemanlarının azami güçle çabuk etkin ve potansiyellerinin en uç noktasında kullanılması sağlar.

Uzakdoğu sporlarının en belirgin özelliği çalışma esnasında vücudun düzgün olmasıdır. Boyun ve baş dik tutulurken omuzlar rahat ve yana bırakılmış olmalıdır. Baş ve omuzlar arasında bir üçgen olduğu düşünülmeli hareket esnasında mümkün olduğunca bu üçgen bozulmamalıdır. Buna göre duruş tekniklerinin azami bir etki ile uygulanabilmesine zemin hazırlayan gücü ve dengeyi ve güçlü bir temeli sağlayan vücudun önceden belirlenmiş vaziyetini ifade etmektedir.

Heisoku_dachi: Resmi dikkat duruşu
Musubi_dachi: Dikkat duıruşu
Haciji_dachi: Ayak açık duruş
Uçhi_haciji_dachi: Tersine açık duruş
Heiko_dachi: Paralel duruş
Sançhin_dachi: Kum saati duruşu
Teiji_dachi: T duruşu
Renoji_dachi: L duruşu
Neko_ashi_dachi: Kedi duruşu
Zenkutsu_dachi: Uzun duruş
Hangetsu_dachi: Yarım ay duruşu
Fudo_daçchi: Temel duruş
Kokutsu_dachi: Arka duruş
Kiba_dachi: Auvari duruşu
Shiko_daci: Gönye duruşu
Kake dachi: Ardışık duruş
Kosha-dachi: Çarpraz duruş
Tsuruaşi dachi: Tek ayak üstünde duruş.

Kalça

Kalçalar tüm karate tekniklerinde önemli bir rol oynarlar. Kalça karate tekniklerinin çıkış noktasıdır. Bir karate tekniğinin kuvveti, vücudun bilhassa kalçaların iyi ve doğru kullanılmasıyla sağlanabilir. Kalçaların düzgün hızlı ve yatay dönüşü şarttır. Kalçaların dönüş kuvveti, yıkıcı bir teknik için lüzumlu olduğundan eğitimde kalçaların doğru ve iyi kullanılması üzerinde durulmalıdır.

Kalça her harekette çok hızlı ve güçlü çevrilmelidir daima kullanılmalıdır. Vücudun kullanılmayan kısımları dışında kalan yerler kasılmaya hazır rahat olamalı. Ayak tekni, klerinde dizden, el blok tekniklerinde dirsekten güç alındığı bilinmelidir.

El Vuruşları

Vuruş yapılacak el hangi gerginlikte ve uzunlukta olursa olsun teknik öncesi kol rahat olmalı vücut gevşek oksijenle dolu olmalıdır.

Vurma ve çarpma teknikleri esnasında tüm güç denge noktasına toplanmalı ve vücuttaki oksijen boşaltılarak o bölge iyice sıkılmalıdır.

Son andaki sıkışım esnasında kavis vermek (döndürmek) ekstra bir güç kazandıracaktır. Örnek olarak; seiken tekniği yivli silahtan çıkan mermiye benzetilebilir.

El Vuruş Teknikleri

Nukite: Açık el parmak uçları
İppon nukite: İşaret parmak ucu
Nihon nukite: İki parmak ucu
Haişu: Elin üstü
Teişho: Elin ayası
Seiryoto: Elin dik altı
Shuto: Elin keskin altı
Haito: Elin keskin üstü
Kumade: Pençe
Waside: Tüm parmak uçları kapalı
İppon-ken: İşaret parmağı ikinci boğumu
Nihon-ken: İki parmak ikinci boğumu
Nakadaka-ken: Orta parmak ikinci boğumu
Hira-ken: Tümel parmakları ikinci bogumları
Keito: Başparmak üst boğumu
Kakuto: Elbilek üstü
Kentsui: Yan yumruk altı
Tetsui: Yukardan asagı pozisyonda yumruk altı
Seiken: Yumruk ön iki boğumu
Uraken: Yumruk üstü
Çoku_suki: Direk yumruk
Uygulandığı noktalar: Yüz, mide, mide altı
Giyako_suki: Ters yumruk
Uygulandığı noktalar: Mide,yüz
Oi_suki: Hamleli yumruk
Uygulandığı noktalar: Mide,yüz
Morote_suki: Çift elle yumruk
Uygulandığı nokta: Mide
Morote_hasami_suki: Çitelle makas yumruk
Uygulandığı nokta: Gövde
Age_suki: Aşagdan yukarıya yükselen yumruk
Uygulandığı nokta: Yüz
Mawaşi suki: Kavisli(dairevi) yumruk
Uygulandığı noktalar: Gövde, kafa
Kagi_suki: Kanca yumruk
Uygulandığı noktalar: Gövde, yüz
Yama_suki: Geniş çifk yumruk
Uygulandığı noktalar: Alt mide yüz
Tate_suki: Düsey yumruk
Uygulandığı noktalar: Yüz, mide
Ura_suki: Yakın cift yumruk
Uraken_uçi: Yumruğun üstü(arka yumruk darbesi)
Uygulandığı nokta: Yüz
Tetsui_uçi: Umruğun altı(çekiç yumruk)
Uygulandığı noktalar: Yüz gövde
Haişu_uçI: Açık elin tersi
Uygulandığı noktalar: Yüz, gövde
Haito_uçI: El üst kenarı vuruşu
Uygulandığı noktalar: Yüz, boyun, kaburgalar
Şuto_uçI: El alt kenar vuruşu(kılıç vuruşu)
Uygulandığı noktala: Yüz, boyun, kaburgalar
Mae_empi_uçI: Ön dirsek
Uygulandığı noktalar: Mide, yüz, kaburgalar
Age_empi_uçI: Aşağdan yukarı dirsek
Uygulandığı nokta: Yüz
Yoko_empi_uçI: Yana dirsek
Uygulandığı noktalar: Yüz, mide, kaburgalar
Usıro_empi_uçI: Geri dirsek
Uygulandığı noktalar: Yüz, mide, kaburgalar
Mawaşi_empi_uçI: Kavisli(dairevi) dirsek
Uygulandığı nokta: Yüz
Otoşi_empi_uçI: Yukardan aşağı dirsek
Uygulandığı noktalar: Gövde, kafa

Blok

Hangi seviyede olursa olsun temel amaç gelen atağın uzaklaştırılmasıdır. Bu sebeple bloklar vücuttan uzaklaştırılmamalıdır. Bedenin ve bloğun bittiği alan aynı olmalıdır.

Bloğun etkili olabilmesi için vücudun hazırlıklı ve rahat olması gerekir. Tüm bloklardaki temel nokta blok yapılan bolgeyi son anda çevirmektir.

Bu hem gelen darbenin şiddetini azaltır, hemde atağın yönünü değiştirmekte kolaylık sağlar.

Bu kavise vücut da katılırsa büyük bir güçte sağlanmış olur. Buna yuvarlak ve dönen bir cisme dışardan başka bir cismin deydiği andaki uzaklaşmayı örnek verebiliriz.

Blok Teknikleri

Age_uke: Aşağdan yukarı yükselen üst seviye blok
Blok alanı: Ön kol dışı
Uçi_uke: Içten dışa blok
Blok alanı: Ön kol IçI
Soto_uke: Dıştan Içe blok
Blok alanı: Ön kol dışı
Morote_uke: Destekli ön kol blok
Blok alanı: Ön kol IçI
Shuto_uke: Kılıç_el blok
Tate shuto uke: Elin keskin yanıyla itiş
Kake shuto uke: Elin keskin yanıyla açış
Blok alanı: Elin alt yanı
Haişu uke: Açık elin dışıyla blok
Hayvan uke: Yumrğun dışIıyla blak on kolla manciukede
NağaşI uke: Açık elin Içiyle blok
Ose uke: Elin Içiyle aşağı bastırarak blok
Tekibi kake uke: Elindışıyla bastırarak blok
Seryoto uke: Elin ayasıyla aşağı bastırarak blok
Teişo uke: Elin nayasıyla blok
Sokumen avase uku: Çift elle destekli blok (gangaku girişI)
Juji_uke: Çarpraz blok (aşağı yukarı)
Blok alanı: Ön kolların dışı
Kakiwake_uke: Ters (takoz) açış bloğu
Blok alanı: Ön kol dışı
Gedan barai: Yukardan aşağı alt seviye blok
Blok alanı: Ön kol dışı el bileğI
Gedan kake uke: Ters gedanbaray
Sho suki uke: Alttan açık elle tutuş
OtoşI uke: On kol kemiğiyle yukardan aşağI blok
Teişo awase uke: Çift elin ayasıyla alt seviye blok
Sokutei mawaşI uke: Ayağın altıyla yarımay blok (mikatsuki uke)
Sokuto ose uke: Ayak altıyla engelleme
Kake uke: Bacak kaval kemiğiyle blok

Tekme

Herkesin bildiği gibi tekmelerin yıkıcı etkisi vardır. Ama hedefine ulaşmamış bir yıkıcı etkide kendisini daha kötü durumlara düşürebilir. Tekmeyi atmak kadar çekmeninde son derece önemli olduğu bilincinde olunmalıdır. Dikkat edilecek önemli husus tekme atarken yerdeki ayağın, kalçanın ve dizin durumudur. Bu koordinasyon’un çok iyi düzenlenmesi şarttır.

Ayak tekniğini iyice gerilimiş bir kauçuk yaya benzetirsek etkiside o derece güçlü olacaktır.

Buradaki önemli husus yerdeki ayağın dengeyi sağlaması, bu da bacakların çok kuvvetli olmasını zorunlu kılar. En önemli noktalar diz ve kalçanın pozisyonudur. Uygulama esnasında ayak, diz ve kalçadan gerilmiş bir yayın kopması şeklinde düşünülmektedir.

Ayak Teknikleri

Tsumasaki: Ayak parmakuçları
Koshi: Ayak parmakları altı
Sokuto: Ayağın keskin yanı
Sokuti: Ayağı alt içi
Kakato: Topuk
Hiza: Diz
Mae_geri: Ön tekme
Mae_geri_keage: Öne savurmalı tekme
Mae_tobi_geri: Sıçrayarak ön tekme
Darbe noktası: Ayak parmaklarının altı (koşi)
Yoko_geri_kekomi: Yana itmeli tekme
Yoko_geri_keage: Yana savurmalı tekme
Yoko_tobi_geri: Sıçrayarak yana tekme
Darbe noktası: Ayağın dış yanı (sokuto)
Mawaşi_geri: Kavisli (yarımay ) tekme
Uçi_mawaşi_geri: Ters kavisli tekme
Tobi_mawaşi_geri: Sıçrayarak kavisli tekme
Darbe noktası: Ayağın üstü (haisoku) parmakların altı (koşi)
Uşiro_geri: Geri tekme
Uşiro_mawaşi_geri: Arkaya yarım ay tekme
Uşiro_tobi_geri: Sıçrayarak geri tekme
Darbe noktası: Ayak altı topuk (kakato)
Mikatsuki_geri: Dairevi tekme
Mikatsuki_uke_geri: Dairevi blok
Aşi_baray: Süpürme
Darbe noktası: Ayağın içi
Hiza_geri: Diz
Darbe noktası: Diz üstü